ضریب بتا در بورس
عوامل زیادی در تصمیم گیری شما به عنوان یک تریدر نقش دارند. یکی از مهم ترین آن ها میزان ضریب بتا است. ضریب بتا برای مدیریت ریسک نقش زیادی را ایفا می کند.
مدیریت ریسک برای موفقیت در بازارهای مالی ضروری است. با آن می توانید خطرات احتمالی در راه رسیدن به اهدافتان را شناسایی و از آن ها جلوگیری کنید.
لذا اهمیت این موضوع سبب شده تا مقاله ی حاضر به طور اختصاصی به بررسی ضریب بتا، انواع حالت های آن و چگونگی محاسبه کردنش بپردازد.
توجه داشته باشید هر جا علامت اختصاری (B) را دیدید منظور همان ضریب بتا است.
فهرست محتوای مقاله:
- ضریب بتا در بورس به چه معنایی است؟
- حالت های مختلف آن در بازار سهام
- چگونگی محاسبه ی ضریب بتا در بورس
- جمع بندی
ضریب بتا در بورس به چه معنایی است؟
سهمی که خریداری می کنید، مسلما برای مدت زمانی آن را نگه می دارید و سپس می فروشید. این مدت زمان، بازدهی ای معینی دارد.
میزان این بازدهی را نوسانات قیمتی و تعداد سهم مشخص می کند. زمانی که شما بتوانید میزان ریسک معاملات را اندازه گیری کنید مسلما در تصمیم گیری تان نقش بسزایی دارد.
یعنی هر چه میزان تغییرات این بازدهی زیادتر باشد، میزان ریسک پذیری بالاتر است.
در واقع وقتی شما پیش بینی می کنید که شاخص بازار سهام رشد خواهد کرد، در این صورت می توانید سهامی را خریداری کنید که ضریب بتای بیش تری داشته باشند.
بالعکس زمانی هم که پیش بینی کنید شاخص در حال پایین آمدن است، باید سهامی را خریداری کنید که میزان (B) آن ها پایین تر باشد.
در حقیقت می توان گفت بتا یک معیار برای اندازه گیری ریسک سیستماتیک اوراق بهادار است.
ریسک سیستماتیک آن ریسکی است که تحت تأثیر عوامل اقتصادی، اجتماعی و سیاسی نظیر تغییر قیمت ارز، سیاست های مالی دولت و … به وجود می آید و تأثیر زیادی بر بازار سهام دارد.
میزان این ریسک را با وجود تنوع پرتفوی هم نمی توان پایین آورد یا کامل از بین برد.
جالب است که هم چنین آن به یک شرکت یا شرکت های مختلفی اختصاص ندارد؛ چون حقیقتا اختصاص به تمام بازار سهام دارد.
بنابراین بتا معیاری نسبی است که میزان ریسک یک سهم را با در نظر گرفتن تغییرات قیمتی سهام های دیگر موجود در بازار بیان می کند.
برای به دست آوردن (B) در رابطه با یک سهم خاص، ریسک سهام مقایسه می شود همراه با ریسکی که شاخص کل بورس دارد.
در نهایت این که شما برای این که بدانید بازدهی یک سهم خاص چقدر با شاخص کل بورس همخوانی دارد، آن را با ضریب بتا به دست می آورید.
حالت های مختلف آن در بازار سهام
آن در بازار سهام، حالت های مختلفی دارد که از جمله ی آن ها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- اگر یک سهم (B) بیش تر از یک باشد، بالا رفتن یا پایین آمدن نرخ سهم، زیادتر از بالا رفتن یا پایین آمدن تمام بازار است.
در این حالت بازدهی نوسانات سهم نسبت به بازار بالاتر و بالطبع ریسک زیادتری هم می طلبد.
درست است که ریسک این حالت بالاتر است ولی اگر روند بازار، افزایشی باشد سود خوبی را برای شما ارمغان می آورد.
- اگر یک سهم (B) پایین تر از یک و بالاتر از صفر باشد، بالا رفتن یا پایین آمدن نرخ سهم کم تر از حرکت کل بازار است.
در این حالت بازدهی نوسانات سهم از بازار پایین تر است و بالطبع ریسک کم تری را هم می طلبد.
- اگر (B) سهمی برابر با صفر باشد، بیانگر این است که روند قیمتی سهم اصلا وابسته به روند کل بازار نیست.
پس این حالت نشان می دهد که آن سهم با تغییرات قیمتی بازار، تغییری پیدا نمی کند.
- اگر ضریب بتا پایین تر از صفر باشد، نشانگر این است که روند قیمتی سهم بر عکس روند کل بازار می باشد.
یعنی اگر یک سهم بتایش منفی باشد، رفتارش برعکس بازار سهام خواهد بود.
اما یک نمونه مثال برای این که مطلب بیش تر جا بیفتد؛ مثلا اگر بتای سهمی 2 است به این معناست که بازدهی آن سهم دو برابر شاخص کل است.
یعنی اگر شاخص کل 30 درصد رشد داشته باشد آن سهم 60 درصد رشد می کند یا اگر شاخص کل 40 درصد کاهش یابد، آن سهم 80 درصد کاهش پیدا می کند.
چگونگی محاسبه ی ضریب بتا در بورس
همان طور که گفته شد (B) بیانگر نوسانات قیمتی دارایی در مقایسه ی با تغییرات قیمت کلی بازار است.
به خاطر همین محاسبه ی آن چنین است:
باید کوواریانس بین بازدهی سهم و بازار را بر واریانس بازار تقسیم کنید.
باید توجه داشته باشید برای به دست آوردن بتای پرتفوی خود، لازم است (B) هر یک از سهام داخل پرتفویتان را به طور جداگانه به دست آورید. پس از آن میانگین بتاها را محاسبه می کنید.
اما برای انجام فرمول فوق ابتدا باید داده های لازم را استخراج کنید. داده های مرتبط با قیمت سهم تان و میزان شاخص کل برای مدت زمان مشخصی را پیدا کنید.
این اطلاعات در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران درج شده است. شما می توانید به راحتی از طریق این سایت، اطلاعات لازم را استخراج نمایید.
مثلا در تاریخ 1/8/1399 شاخص کل فلان عدد و قیمت سهم مورد نظرتان فلان عددی است. حتما لازم است بازه ی زمانی معینی را برای بررسی میزان شاخص کل و قیمت سهم در نظر بگیرید.
اطلاعات به دست آمده باید در برنامه ی اکسل وارد شوند. بعد از آن لازم است شما بازدهی سهم مورد نظر و شاخص کل را از طریق فرمول زیر به دست آورید:
Rt همان بازدهی دارایی یا شاخص کل است.
Pt قیمت دارایی (سهام) یا میزان شاخص کل روزانه است.
Pt–1 قیمت دارایی یا میزان شاخص کل یک روز قبل است.
حالا باید فرمول ضریب بتا را بر اساس بازه ی زمانی مورد نظرتان وارد یک سلول از شیت اسکل کنید.
بنابراین وقتی تاریخ مشخص شده و قیمت سهام و شاخص کل و بازده ی آن ها در آن تاریخ مشخص شود با وارد کردن این فرمول خود اکسل محاسبه ی ضریب بتا را برایتان انجام می دهد.
جمع بندی
دانستید که شما برای این که یک تریدر موفق باشید لازم است تصمیم گیری های درست انجام دهید.
لازم است مدیریت ریسک داشته باشید و ریسک های احتمالی برای رسیدن به مقاصدتان را شناسایی و با آن ها مقابله کنید.
یکی از مواردی که می تواند باعث تصمیم گیری های درست شما شود و به مدیریت ریسکتان در بازارهای سرمایه همچون بورس کمک کند، میزان ضریب بتا است.
آن معیاری برای اندازه گیری ریسک سیستماتیک بازار سهام است.
ریسک سیستماتیک تحت تأثیر عوامل مختلف اقتصادی، اجتماعی و سیاسی به وجود می آید و کل بازار را تحت تأثیر قرار می دهد.
کل بازار که تحت تأثیر قرار بگیرد پس حتما بر روی سهامی که شما هم دارید اثر خواهد گذاشت. پس هیچ سهمی در برابر ریسک سیستماتیک ایمن نیست.
در این موقعیت، شما به عنوان یک تریدر باید بتوانید از این وضعیت بازار به نفع خود استفاده کنید.
شما با کمک محاسبه ضریب بتا که در این مقاله به طور مختصر بیان شد، می توانید بفهمید که سهمتان را تا چه مدت زمان نگه دارید یا کی بفروشید.
البته بتا حالت های مختلفی همچون مثبت، منفی و صفر دارد. مثبت یعنی بازده ی سهم مورد نظرتان با شاخص کل در یک جهت حرکت می کند.
منفی یعنی بازده ی سهم مورد نظرتان با شاخص کل واگرایی دارد. صفر هم به این معناست که بازده ی سهمتان اصلا هیچ تأثیری از شاخص کل نمی گیرد.
اما اگر دوست دارید به طور کاربردی با محاسبه ضریب بتا آشنا شوید حتما از آموزش های شرکت آکادمی طهرانی استفاده کنید.
آموزش های آکادمی طهرانی هم به صورت حضوری و هم غیر حضوری صورت می گیرد. پس شما می توانید به راحتی در منزل خودتان چگونگی مدیریت ریسک بازارهای مالی را آموزش ببینید.
دیدگاهتان را بنویسید