معامله گران در بازار بورس برای اینکه بتوانند سیگنال بگیرند و به موقع سهام خود را خرید و فروش نمایند، نیاز به تحلیل دارند. یکی از ابزارهای تحلیل در بازار بورس، نمودارها (چارت ها، منحنی ها) هستند که در این مقاله به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.

فهرست محتوای این مقاله

• نمودارها
• نمودار میله ای
• نمودار شمعی ژاپنی
• نمودار خطی
• نمودارهای تعدیل شده و تعدیل نشده، و ساده و لگاریتمی
• جمع بندی مقاله

نمودارها

چارت ها در بازارهای مالی برای نشان دادن قیمت بر حسب زمان رسم می شوند که ما می توانیم به کمک آن ها بدانیم که قیمت سهم، کالا یا ارز در چه تاریخی، چه قیمتی را داشته است. معیار اصلی معاملات استفاده از همین منحنی ها است که در ادامه انواع منحنی ها را بیان می کنیم.

نمودار میله ای (Bar chart)

این چارت ها تغییرات قیمت هر زمان (ساعتی، روزانه، هفتگی و … ) را به وسیله ی یک میله نشان می دهند.

در این منحنی های میله ای چند چیز سهم مورد نظر قابل رؤیت است: قیمت باز شدن، پایین ترین قیمت، بالاترین قیمت و قیمت پایانی.

نکته ی قابل توجه این که یک خط کوچک در سمت راست میله و یک خط کوچک در سمت چپ میله وجود دارد. خط سمت راست بیان کننده  قیمت بسته شدن سهم و خط سمت چپ نشانگر قیمت باز شدن سهم است.

نمودار شمعی ژاپنی (Candle stick)

چارت های شمعی ژاپنی همانند چارت های میله ای هستند. به این صورت که قیمت اولین معامله، قیمت آخرین معامله، نوسانات قیمتی یعنی بیشترین و کمترین قیمت سهم مورد نظر را نشان می دهند.

ولی تفاوت منحنی های شمعی ژاپنی با نمودارهای میله ای در چگونگی نمایش دادن آن دو می باشد.

در چارت های شمعی ژاپنی بالا و پایین  بدنه ی کندل (شمع)، دو خط وجود دارد که به این خط ها سایه می گویند.

این خط ها نوسانات قیمت را در طول روز بین پایین ترین و بالاترین نقطه نشان می دهند.

همچنین کندل های چارت های مورد بحث به دو رنگ سیاه و سفید دیده می شوند. کندل های سیاه به این معنا هستند که قیمت پایانی از قیمت باز شدن کمتر بوده است. البته کندل های سیاه را به اسم کندل های «تو پُر» هم می شناسند.

شمع های سفید یا «تو خالی» بیانگر این هستند که قیمت پایانی بالاتر از قیمت باز شدن است.

نمودار خطی (Line chart)

در چارت های خطی فقط قیمت های پایانی معلوم می شوند. به این معنا که مثلاً قیمت  پایانی در یک روز یا یک هفته یا …، یک قسمت از نمودار خطی را می سازد.

به همین جهت هم است که لقب ساده ترین منحنی ها را این چارت ها به خود اختصاص داده اند.

البته قیمت پایانی برای فعالان بازار بورس اهمیت بسزایی دارد؛ چرا که این قیمت از میانگین گرفتن قیمت های مختلفی که در همان روز معامله صورت گرفته، به دست می آید.

جالب این که روز بعد قیمت معامله ی سهم با همین قیمت پایانی شروع می شود.

منحنی های تعدیل شده و تعدیل نشده،  ساده و لگاریتمی

چارتیست ها در تحلیل هایشان از نمودار تعدیل شده استفاده می کنند. چارت تعدیل شده یعنی چارتی که عوامل بنیادی مثل افزایش سرمایه، تقسیم سود  در طراحی آن ها نقشی ندارند.

ولی فاندامنتال ها از نمودارهای تعدیل نشده استفاده می کنند. تعدیل نشده به این معنا که افزون بر عوامل قیمتی، افزایش سرمایه و تقسیم سود نیز در آن دخیل است.

نکته قابل توجه این که نمودارها تعدیل شده، وابسته به عرضه و تقاضا هستند و نمودارهای تعدیل نشده حمایت و مقاومت قیمتی را نشان می دهند.

اما چارت های ساده و لگاریتمی چه هستند؟

در چارت ساده، قیمت عنصر اصلی تشکیل دهنده ی مقیاس منحنی است و در چارت لگاریتمی درصد تغییر قیمت سازنده ی  مقیاس نمودار خواهد بود.

به این معنی که افزایش قیمت یک سهم از 100 تومان به 300 تومان و از 800 تومان به 1000 تومان در منحنی ساده به یک میزان و مقیاس نشان داده می شود اما همین تغییر قیمت ها در چارت لگاریتمی  بر اساس میزان تغییر بر حسب درصد محاسبه و نمایش داده می شود.

برای روشن تر شدن مفهوم محاسبات منحنی لگاریتمی ابتدا باید میزان تغییرات قیمت ذکر شده را بر حسب درصد محاسبه نماییم.

تغییر قیمت از 100 تومان به 300 تومان معادل 200% رشد و تغییر قیمت از 800 تومان به 1000 تومان مساوی 25% رشد می باشد. در این صورت رشد قیمت از 100 تومان به 300 تومان معادل  8 برابر رشد قیمت از 800 تومان به 1000 تومان است؛ در حالی که بر حسب قیمت در هر دو بازه، رشدی معدل 200 تومان اتفاق افتاده است.

با توجه به توضیحات ذکر شده، در چارت لگاریتمی اندازه نمودارِ نشان دهنده ی  رشد 100 تومان به 300 تومان معادل  8 برابر اندازه ی نمودارِ بازه ی 800 الی 1000 تومان است.

جمع بندی مقاله نمودارها

در این مقاله آموختیم که تحلیگران برای تحلیل سهم هایشان از نمودارها استفاده می کنند. انواع نمودارها عبارت بودند از منحنی میله ای (Bar chart)، منحنی شمعی ژاپنی (Candle stick) و منحنی خطی (Line chart).

چارت های خطی از به هم وصل شدن قیمت های پایانی رسم می شدند.

هر دو منحنی میله ای و شمعی ژاپنی سه پارامتر را به ما نشان می دادند: قیمت اولین معامله، قیمت آخرین معامله و نوسانات قیمتی که شامل بالاترین و پایین ترین قیمت است.

نکته قابل توجه این که هر یک از این منحنی ها، می توانند تعدیل شده یا تعدیل نشده، ساده یا لگاریتمی باشند.

تکنیکالسیت ها از چارت های تعدیل شده (که عامل های بنیادی همچون افزایش سرمایه و تقسیم سود در آن ها لحاظ نشده است و وابسته به عرضه و تقاضا می باشد) در بازار بورس استفاده می کنند.

اما بنیادی کارها منحنی های تعدیل نشده (که علاوه بر عوامل قیمتی،  از افزایش سرمایه و تقسیم سود هم بهره مند شده اند، همچنین حمایت و مقاومت قیمتی و نیز قله ها و حفره های تاریخی سهم را نشان می دهند) را در بازار سرمایه به کار می گیرند.

منحنی های ساده بر مبنای قیمت و منحنی های لگاریتمی بر حسب درصد تغییرات قیمت بنا شده اند.

برای استفاده بیشتر از آموزش های بورسی و نیز آموزش های در رابطه با تحلیل به کمک نمودارها می توانید به سایت آکادمی طهرانی مراجعه نموده و از مباحث مفید آن بهره مند شوید.